- Dieta Bogatobiałkowa
- Dieta Bogatoresztkowa
- Dieta Łatwostrawna
- Dieta Łatwostrawna z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego
- Dieta Łatwostrawna z ograniczeniem spożywania tłuszczu
- Dieta Ubogoenergetyczna
DIETA BOGATOBIAŁKOWA
DIETA BOGATOBIAŁKOWA Dieta łatwo strawna bogatobiałkowa ze względu na swój charakter w zakresie strawności i przyswajalności oparta jest na założeniach diety łatwo strawnej. Modyfikacji ulega zwiększona w stosunku do normy podaż białka do 2 g/kg masy ciała tj. około (100-120 g/dobę), oraz zwiększona wartość energetyczna diety. Zwiększona podaż energii ma gwarantować, że białko nie zostanie wykorzystane jako materiał energetyczny tylko jako substrat do budowy i odbudowy komórek ustrojowych, ciał odpornościowych, enzymów, hormonów itp. Ważne zatem jest, dostarczenie białka o wysokiej wartości biologicznej, którego dobrym źródłem są produkty zwierzęce: mleko i jego przetwory tj. jogurty, kefiry, sery twarogowe, chude gatunki mięsa, chude wędliny, jaja, ryby.
– u osób po zabiegach operacyjnych,
– w chorobach przebiegających z gorączką, dla rekonwalescentów po przebytych chorobach.
– potrawy sporządzać najlepiej metodą gotowania w wodzie, na parze,
– stosować duszenie obsmażając produkty bez tłuszczu na patelniach do smażenia beztłuszczowego,
– stosować pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, w naczyniach ceramicznych, na ruszcie, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym,
– nie zaleca się smażenia i pieczenia na tłuszczu – nasiąknięta tłuszczem potrawa jest ciężko strawna, można tylko smażyć jajka na parze, używając masła lub oleju,
– dozwolony tłuszcz olej słonecznikowy, olej rzepakowy, oliwa z oliwek, oraz masło, śmietankę i miękkie margaryny (w kubkach) zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo w ilości 30-40g. Należy pamiętać, że produkty bogatobiałkowe pochodzenia zwierzęcego same w sobie zawierają większe ilości tłuszczu,
– zupy i sosy zagęszczać zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki, zaprawą zacieraną z mąki
i tłuszczu, nie stosować zasmażek,
– warzywa i owoce spożywać najlepiej gotowane, przecierane, w formie soków, na surowo z warzyw zalecanych
– zastosowanie mleka w proszku do podprawiania deserów mlecznych, słodkich sosów, napojów,
– zastosowanie dodatkowo białka jaja do potraw takich jak zupy, pulpety rybne, pulpety mięsne,
– wzbogacanie deserów lub surówek dodatkiem sera homogenizowanego,
– podprawiane potraw żółtkiem.
i tłuszczu, nie stosować zasmażek,
– warzywa i owoce spożywać najlepiej gotowane, przecierane, w formie soków, na surowo z warzyw zalecanych
DIETA BOGATORESZTKOWA
DIETA BOGATORESZTKOWA opiera się na założeniach racjonalnego odżywiania ludzi zdrowych. Dieta ma na celu pobudzenie perystaltyki jelit, bez konieczności stosowania środków farmakologicznych. Podstawą diety jest zwiększenie ilości błonnika pokarmowego, głównie jego frakcji nierozpuszczalnych oraz płynów. Dieta bogatoresztkowa stosowana jest w zaparciach nawykowych oraz w zaburzeniach czynnościowych jelit. Zwiększenie ilości błonnika pokarmowego w diecie polega przede wszystkim na wprowadzeniu do swojego dziennego jadłospisu produktów, które taki błonnik zawierają, ale należy robić to stopniowo, ponieważ początkowo duża ilość błonnika może powodować wzdęcia, bóle brzucha. Pamiętać należy również o zwiększonej podaży płynów około 2-2,5 l / dobę – jedynie wtedy działanie błonnika jest skuteczne.
– w chorobach przebiegających z gorączką, dla rekonwalescentów po przebytych chorobach.W diecie bogatoresztkowej ważną rolę odgrywają suszone owoce takie jak: suszone śliwki, morele, rodzynki, kompoty z suszonych owoców, oraz buraki i papryka. Korzystnie działają również chłodne napoje i potrawy, ponadto przegotowana chłodna woda z miodem lub namoczone suszone śliwki. Można również spożyć na czczo łyżeczkę masła, oliwy lub oleju.
-miód
-jogurt
-kefir
-jednodniowe mleko ukwaszone
-kawa prawdziwa
– wody gazowane
-śmietanka
-siemię lniane.
mąkę ziemniaczaną, (kisiele), żelatynę (galaretki owocowe, mięsne), napoje garbnikowe – mocną gorzką herbatę, napar z suszonych czarnych jagód, kakao gorzkie na wodzie, czerwone wino wytrawne, ryż (kleiki z ryżu), suche pożywienie, słodycze – głównie czekolada gorzka.
DIETA ŁATWOSTRAWNA
Dieta łatwostrawna opiera się na założeniach racjonalnego żywienia ludzi zdrowych, ale podlega pewnej modyfikacji. Różnica polega na doborze produktów spożywczych i technik kulinarnych, które powodują, że dieta jest dobrze przyswajalna, potrawy i produkty nie zalegają długo w żołądku i uzyskują lepszą strawność. Wykluczeniu podlegają produkty i potrawy tłuste, potrawy smażone, potrawy pieczone w tradycyjny sposób, potrawy wzdymające, ostro przyprawione.
– w nadmiernej pobudliwości jelita grubego,
– w wyrównanych chorobach nerek i dróg moczowych,
– w chorobach infekcyjnych przebiegających z gorączką,
– w okresach rekonwalescencji po zabiegach operacyjnych,
– dla chorych leżących z zaburzeniami układu pokarmowego
, – dla osób w wieku podeszłym.
– posiłki powinny być świeże, smaczne, przyprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi w tej diecie, atrakcyjnie zestawione tak, aby zachęcały do spożycia,
– zaleca się spożywanie 4-5 posiłków w ciągu dnia, regularnie, wniewielkich objętościach.
– ostatni posiłek zaleca się spożyć na 2 godziny przed snem,
– potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, stosuje się także duszenie bez wstępnego obsmażania na tłuszczu,
(można wykorzystywać patelnie do smażenia beztłuszczowego),oraz pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, w naczyniach żaroodpornych, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym,
– wykluczone jest smażenie i pieczenie na tłuszczu
– nasiąknięta tłuszczem potrawa jest ciężko strawna.
– tłuszcze zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo,
– można tylko smażyć jajka na parze, używając masła lub oleju,
– zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki. – do zaprawiania zup i sosów nie stosować zasmażki,
– duże zastosowanie mają potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, namoczonej bułki, np: budynie z mięsa, kasz i warzyw, pulpety rybne, mięsne,
– ograniczyć należy podaż produktów zbożowych z pełnego ziarna, zawierających duże ilości błonnika pokarmowego.
DIETA ŁATWOSTRAWNA Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE SOKU ŻOŁĄDKOWEGO
Podstawą diety jest wykluczenie potraw i produktów spożywczych, które działają pobudzająco na czynność wydzielniczą żołądka lub działają drażniąco na błonę śluzową żołądka. Podobnie jak
w diecie łatwo strawnej wykluczeniu podlegają produkty i potrawy tłuste, potrawy smażone, potrawy pieczone w sposób tradycyjny.
– w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy,
– w przewlekłym nadkwaśnym nieżycie żołądka,
– w refluksie żołądkowo – przełykowym.
– posiłki powinny być świeże, przyprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi w tej diecie,
– zaleca się spożywanie 5 – 6 posiłków w ciągu dnia, regularnie co 3-4 godziny, w niewielkich objętościach,
– posiłki nie powinny być zbyt gorące, ani zbyt zimne,
– potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, stosuje się także duszenie bez wstępnego obsmażania
– tłuszcze np: masło, słodka śmietanka, oliwa z oliwek, olej lniany itp. zaleca się podawać do gotowychpotraw na surowo.
Tłuszcze wykazują zdolność hamowania wydzielania kwasu solnego, zmniejszają równocześnie motorykę żołądka.
– zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i słodkiej śmietanki,
– do zaprawiania zup i sosów nie stosuje się zasmażki,
– duże zastosowanie mają potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, lub namoczonej bułki, np: budynie z mięsa, pulpety rybne, mięsne,
– aby ograniczyć proces żucia, który wpływa na wydzielanie żołądkowe, potrawy można przygotować nadając im
konsystencję papkowatą, – warzywa i owoce spożywać należy gotowane, przecierane, rozdrobnione, lub w postaci rozcieńczonych soków warzywno – owocowych,
– zaleca się spożywanie pełnowartościowego białka zawartego w produktach takich jak: mleko, twaróg, jajka na miękko, lekko ścięta jajecznica na parze, drób, ryby, mięso,
– ograniczeniu podlega błonnik pokarmowy, należy, więc z diety należy wykluczyć: razowe pieczywo, żytnie pieczywo, grube kasze np. gryczana, razowe makarony, surowe warzywa i owoce.
– mocne rosoły, buliony, esencjonalne wywary warzywne, grzybowe,- wody gazowane, kwaśne napoje, nierozcieńczone soki z owoców i warzyw,- napoje alkoholowe, kawa prawdziwa, mocna herbata,- produkty marynowane, wędzone, potrawy pikantne, słone, smażone, pieczone, ostre przyprawy
DIETA ŁATWOSTRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU
Dieta łatwostrawna z ograniczeniem tłuszczu jest modyfikacją diety łatwo strawnej, polegającą
na ograniczeniu podaży tłuszczu ogółem ze względu na jego upośledzone trawienie i wchłanianie. Podaż tłuszczu zwierzęcego i roślinnego w diecie waha się w granicach 30- 40g /dobę. Należy pamiętać, że chodzi nie tylko o tłuszcz dodawany do potraw i pieczywa, ale także o tłuszcz zawarty w produktach spożywczych np: w mięsie, mleku, serach itp.
– w chorobach miąższu wątroby- przewlekłym zapaleniu wątroby, marskości wątroby,
– w przewlekłym zapaleniu trzustki,
– we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego- w okresie zaostrzenia choroby.
– posiłki powinny być świeże, smaczne, przyprawione łagodnymi przyprawami dozwolonymi w tej diecie, atrakcyjnie zestawione tak, aby zachęcały do spożycia,
– zaleca się spożywanie 4-5 posiłków w ciągu dnia, regularnie, wniewielkich objętościach.
– ostatni posiłek zaleca się spożyć na 2 godziny przed snem,
– potrawy sporządza się metodą gotowania w wodzie, na parze, stosuje się także duszenie bez wstępnego obsmażania na tłuszczu,
(można wykorzystywać patelnie do smażenia beztłuszczowego),oraz pieczenie w folii przezroczystej, w pergaminie, w naczyniach żaroodpornych, w piekarniku lub opiekaczu elektrycznym,
– wykluczone jest smażenie i pieczenie na tłuszczu
– nasiąknięta tłuszczem potrawa jest ciężko strawna.
– tłuszcze zaleca się podawać do gotowych potraw na surowo,
– można tylko smażyć jajka na parze, używając masła lub oleju,
– zupy i sosy zagęszcza się zawiesiną z mąki i mleka lub mąki i śmietanki. – do zaprawiania zup i sosów nie stosować zasmażki,
– duże zastosowanie mają potrawy dokładnie rozdrobnione, spulchnione przez dodatek ubitej piany, namoczonej bułki, np: budynie z mięsa, kasz i warzyw, pulpety rybne, mięsne,
– ograniczyć należy podaż produktów zbożowych z pełnego ziarna, zawierających duże ilości błonnika pokarmowego.
DIETA UBOGOENERGETYCZNA
Dieta ubogoenergetyczna to dieta o obniżonej wartości energetycznej, jednak dostarczająca wszystkie niezbędne składniki odżywcze. Dodatkowe źródło energii w diecie stanowi zgromadzona w organizmie tkanka tłuszczowa. Aby zapewnić prawidłowe funkcjonowanie organizm, dieta powinna być prawidłowo zbilansowana, opracowana indywidualnie i powinna uwzględniać wszystkie problemy zdrowotne pacjenta.
Dieta znajduje zastosowanie
– w osób z nadwagą i otyłością
Ogólne zalecenia żywieniowe i uwagi technologiczne:
– ogranicz spożycie tłuszczu dodawanego do potraw , oraz zawartego w produktach spożywczych np.
w mleku, serach, wędlinach. W ramach dozwolonej ilości tłuszczu zaleca się oleje roślinne podawane
na surowo, niewielkie ilości masła
– potrawy należy przyrządzać metodą gotowania w małej ilości wody lub na parze, w naczyniach
przystosowanych do gotowania bez tłuszczu,
– przyprawy ostre nie są wskazane, natomiast zastosowanie mają te, które przyspieszają przemianę materii: kminek, kolendra, majeranek, seler,
– najkorzystniej jest pić napoje niesłodzone, głównie wodę 1,5 -2 l /dobę
– pieczywo jasne, makarony, kasze oraz ziemniaki należy spożywać w ograniczonych ilościach. Zalecane jest pieczywo razowe, żytnie, orkiszowe (bez dodatku karmelu, miodu), chrupkie, kasza gryczana, otręby.
– z diety należy wykluczyć produkty zawierające cukry łatwo przyswajalne: cukier, miód, dżemy, słodycze, ciastka, desery, napoje słodzone, owoce w syropach,
– w diecie należy zwiększyć ilość spożywanych warzyw i owoców, głównie w postaci surówek, ale także sałatek i warzyw gotowanych
– około 750g/dobę ( zwłaszcza warzyw mniej kalorycznych t.j: pomidory, ogórki, sałaty, szpinak, rzodkiewka, kapusta kiszona, szczypiorek, szparagi, cykoria, boćwina, brokuły, kalafior, kabaczek, papryka, kalarepa, szczaw, cebula, grzyby świeże)
– warzyw w postaci gotowanej nie należy zagęszczać mąką, śmietaną czy żółtkiem. Można je podać beż żadnego dodatku lub z małą ilością masła, – ograniczyć należy sól kuchenną oraz ostre przyprawy, które pobudzają łaknienie,
– zaleca się 4-5 małych posiłków dziennie, spożywanych regularnie,
– nie należy dojadać między posiłkami.